Prometyum Elementi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Sembolü: Pm

Atom numarası: 61

Atom ağırlığı: 145

Periyodik cetveldeki grubu:

Grup Adı: Lantanit

Periyodik cetveldeki periyodu: 6

Periyodik cetveldeki bloğu: f-bloğu

Genel durumu: 298 K’ de katı

Rengi: Metalik

Katı halinin yoğunluğu: [/kg m^-3]:7264

Elektriksel iletkenliği: [/10^-8Wm; veya mW cm]

Erime noktası: [/K]:1373 [veya 1100  ^oC (2012 ^oF)]

Kaynama noktası: [/K]:3273 [veya 3000  ^oC (5432 ^oF)]

İsminin anlamı: Yunan mitolojisinde tanrıdan ateşi çalan “Prometheus”’tan gelmektedir.

Yapay olarak üretilen radyoaktif  kimyasal bir element tir; sembolü Pm’ dir; Atom numarası 61 ve kütle numarası  en durağan izotopu 145; Prometyum 145, yaklaşık 18 yıllık yarılanma süresi  olan, 145 en istikrarlı elementtir. En yararlı izotop prometyum 147’dir. Nükleer reaktörlerde üretilir. Beta ışıması yapar. Ve parlak materyallerin yapımında kullanılır. Fosforla karıştırıldığı zaman ışığın fotoğral hücresine güç olarak kullanılır. Dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır. Buna karşılık yansıttığı ışıklar zararsızdır. Ağır atomik elementlerle karıştığı zaman X Ray ışınları üretebilir. Prometyumun varlığı tahminen 20. yüzyılın başlarına dayanmaktadır.1926 yılında B.S Hopkins ve onun meslektaşları bu elementi illinium adıyla keşfettikleri ileri sürülmektedir. Yaklaşık aynı zamanlarda Luigi Rolla ve onun yardımcıları (İtalya’da) florentium’u buldukları ileri sürülmektedir. Bununla beraber, elementin kesin olarak teşhis edilmesi 1947 yıllında olmuştur. Buna karşılık, önceki yıllarda elementin üzerinde  çalışmalar yapılmış. J.A. Marinsky, L.E. Glemdenin ve C.D. Coryell elementi ABD’deki Oak Üniversitesi ulusal laboratuarında iyon değişimi çalışması sırasında belirlemişlerdir. Bu çalışmada elementin görülebilir sayıda özelliği bulunduğundan elementin gerçekten keşfedildiği düşünülmektedir. Prometyum un adı araştırmacılar tarafından ve  önerilmiş 1949 yılında ise, uluslararası  saf kimya uygulayıcıları birliği tarafından  kabul görmüştür. Metalik prometyumun özellikleri hakkında pek fazla bilgi yoktur. Şu ana kadar otuzdan fazla prometyum bileşiği hazırlanmıştır.

Prometyum dünyada doğal olarak bulunmamaktadır.

Tarihi

Keşfeden kişi: J. A. Marinsky, Lawrence Glendenin, Charles D. Coryell

Keşfedildiği yer:  ABD

Keşfedildiği tarih:  1945

Özellikleri ve Kullanımı

Gama ışınlarını yansıtmamsına rağmen yumuşak bir beta yansıtıcısıdır. Beta parçaları yüksek atomik numarası olan elementler üzerine çarptığı zaman X ışını oluşabilir. ve onu ele almada büyük özen gösterilmelidir. Yüksek radyo aktiviteden dolayı prometyum tuzları soluk mavi yada  yeşilimsi ışık saçarak karanlıkta parlar  iyon değişim metotları  1963’ün  başında atomik reaktör işleme atıklarından olan , 10  gram civarındaki prometyumun  hazırlanmasına yol açtı.Metalik prometyumun özellikleri arasında  genel olarak henüz  az şey biliniyor. Prometyum nükleer olarak güçlenmiş pil yapımında  kullanılabilir. Prometyum taşınabilir  X ışını   kaynağı  olarak ta kullanılabilir.

İzotopları

İyonlaşma Enerjisi