Maddelerin kimlik özelliklerinin değiştiği olaylar kimyasal değişimlerdir. Kimyasal değişimler, kimyasal tepkimeler sonucu gerçekleşir. Kimyasal tepkimeleri gösterdiğimiz eşitliklere kimyasal denklem adı verilir. Kimyasal denklem; tepkimede bulunan elementlerin sembollerle, bileşiklerin formüllerle, maddelere ve tepkimeye ait özelliklerin kelimelerle gösterildiği eşitliklerdir.
Kimyasal denklemler, kimyasal değişimleri simgelerle göstermenin ötesinde anlamlar içeren eşitliklerdir. Öncelikle kimyasal denklemlerin yazılmasına ilişkin temel bilgileri öğrenelim. Kimyasal denklemlerin yazılmasına ilişkin temel bilgiler aşağıdaki gibidir.
Kimyasal tepkime denklemlerinde, sol tarafta tepkimeye giren maddeler (tepken), sağ tarafta da tepkimeden çıkan ürünler araya bir ok konularak yazılır.
Tepkimeye girenler —-> Ürünler
Birçok tepkime denkleminde girenlerdeki ve ürünlerdeki maddelerin tepkimenin gerçekleştiği koşullardaki fiziksel hâlleri, sembol ya da formüllerin sağında parantez içinde belirtilir. Katı hâldeki maddeler (k); sıvı hâldeki maddeler (s); gaz hâlindeki maddeler (g) ve sulu çözeltideki maddeler (suda) ya da (aq) şeklinde gösterilir. Örneğin demir metali ile hidroklorik asidin tepkimesi sonucunda demir (II) klorür çözeltisi oluşur ve hidrojen gazı açığa çıkar. Bu tepkimenin denklemi aşağıdaki gibi yazılır:
Tepkime denklemi yazılırken girenlerin ve ürünlerin sembol ya da formülleri doğru olarak bilinmelidir. Ayrıca kimyasal tepkimeler Kütlenin Korunumu Kanunu’na uyar. Tepkime denkleminde giren maddelerin kütleleri toplamı, ürünlerin kütleleri toplamına eşittir. Bu durumda denklemde yer alan aynı tür atomların sayıları da ok işaretinin her iki yanında eşit olmalıdır. Bir tepkime denkleminin sol ve sağ tarafında aynı tür ve sayıda atom bulunuyorsa bu tepkime denklemine denkleştirilmiş tepkime denklemi adı verilir.
Eğer bir tepkime denklemi denk değilse formül ve sembollerin önüne uygun sayılar yazılarak denkleştirilir. Örneğin su, oksijen ve hidrojen gazlarının birleşmesiyle oluşur. Suyun oluşumunu gösteren denkleştirilmiş tepkime denklemi aşağıdaki gibi yazılır:
